Aanleg van het eiland
De provincie heeft het zwerfsteneneiland Maarn tot 3e aardkundig monument in de provincie Utrecht benoemd. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan een onderdeel van het Beleidsprogramma 1999 - 2003.
Stichting
Op 4 april 2003 is de stichting "Vrienden van het Zwerfsteneneiland" opgericht. De stichting heeft tot doel de belangen van aardkundige waarden in het algemeen en van het Aardkundig Monument "Zwerfsteneneiland" in het bijzonder te behartigen.
Zeldzame porfier
In het segment van de gidsgesteenten op het zwerfsteneneilad ligt een bruine oostzeekwartsporfier. Jaap Zandstra die al onze zwerfstenen gedetermineerd heeft was erg enthousiast over deze steen. De grootte van deze steen, ca. 95x65x40 cm. is namelijk erg ongebruikelijk. Dit gesteente valt namelijk meestal uit elkaar in brokken van 5 tot 20 cm. We hadden er maar één van, maar hij schatte toch dat wij de grootste hadden van Nederland en Duitsland. Gelukkig is de steen tijdens het transport en de bouw van het monument verder niet beschadigd.
De unieke bruine oostzeekwartsporfier op het zwerfsteneneiland
In de gemeente Utrechtse Heuvelrug liggen op diverse plaatsen, veelal verscholen in allerlei mooie particuliere tuinen, grote zwerfstenen afkomstig uit de Zanderij in Maarn. Groot was mijn verrassing dan ook toen ik op de rand van een particulier zwembad nog zo'n grote porfier aantrof.
Bruine oostzeekwartsporfier op de rand van een particulier zwembad
De eigenaar had de steen al enkele tientallen jaren in zijn tuin liggen. De steen was inderdaad afkomstig uit de Zanderij in Maarn.
Ook deze steen is afkomsig uit de zanderij in Maarn
Hij had de steen bijzonder gevonden en hem daarom een mooie plaats in zijn tuin gegeven en uiteindelijk op de rand van zijn zwembad neergelegd.
Deze verrassende waarneming maakt 'onze' porfier wat minder zeldzaam. Mogelijk zijn onze porfieren wat hoger in het landijs en de uiteindelijke ijstong die de Utrechse Heuvelrug opstuwde verplaatst. Bij het botsen over stenen op de bevroren bodem zouden ze waarschijnlijk niet zo groot gebleven zijn.
Detail van de bruine oostzeekwartsporfier.
Bronnen:
Foto’s:
BOHO-team.
Literatuur:
Hoogendoorn, W., Zwerfsteneneiland Maarn en andere aardkundige monumenten. KNNV Uitgeverij 2006
Zandstra, J.G. Twee tellingen van noordelijke kristallijne gidsgesteenten in de zandgroeve te Maarn. Grondboor & Hamer 1999, jrg 53 nr 5, p 106-108
Rondleiding
De zanderij Maarn is per 22 november 2013 opengesteld. Het zwerfsteneneiland blijft alleen onder begeleiding van een gids van de Stichting Vrienden van het Zwerfsteneneiland te bezoeken. Op die manier hopen we onze waardevolle collectie te beschermen.
Lezingen
Groepen stellen het soms op prijs op een rustige locatie eerst wat meer over de achtergronden van het zwerfsteneneiland en de aardkundige waarden in de provincie Utrecht te horen.