Groeve De Putberg
27 april 2012
Een week Limburg met elke dag tripjes levert weer een schat aan afbeeldingen en informatie op. Leuke stenen voor het onderdeel gesteententuinen en diverse geologische monumenten voor het onderdeel aardkundige monumenten.
In de omgeving van Ubachsberg is op aardkundig gebied veel te zien. Diverse lopen van de Maas hebben het landschap op een boeiende manier gemodelleerd. Dit keer echter lag voor mij de aandacht meer op de geologie in plaats van de geomorfologie. In de gids Bodemschatten van Zuid-Limburg van Werner Felder en Peter Bosch staat bij een van de wandelingen de Putberg genoemd en beschreven. We lopen de route van de gele en blauwe bolletjes op de onderstaande kaart en wel het gedeelte langs de bosrand.
Kaart van de omgeving van de Putberg
In beeld is de Daelsweg die links in de richting van Ubachsberg gaat. Kijkend naar de overkant zien we in de dalwand iets dat moeilijk herkenbaar is.
Dalwand aan de overzijde van de Daelsweg
Met de telelens blijkt dat het een dubbele kalkoven is. Al die kalkovens in deze streek zijn al jaren buiten gebruik en hebben veelal een nieuwe functie gekregen als opslagplaats voor allerlei materiaal.
Tweede gebruik van kalkovens
De groeve Putberg is eenvoudig te vinden langs het pad. Dat er iets bijzonders te zien is voor de wandelaar wordt nog eens benadrukt door een informatiepaneel.
De groeve Putberg
Op het informatiepaneel wordt in tekst en beeld de situatie in de groeve toegelicht. De tekst op het paneel luidt als volgt: Geologisch monument Groeve Putberg
In de Romeinse tijd werd de harde Kunrader kalksteen veelal als bouwsteen gebruikt. Het afval dat ontstond bij het bekappen van de harde bouwstenen werd in zogenoemde schachtovens gebrand en verwerkt tot metsel- en pleisterkalk. De zachte lagen werden gebruikt voor het bemesten (mergelen) van akkers en weilanden. Enkele kalksteengroeven in deze omgeving zijn tot 1965 in gebruik geweest. In de dorpen rond deze groeven zien we veel huizen en boerderijen die uit deze Kunrader kalksteen gebouwd zijn.
Het informatiepaneel
Vervolg informatiepaneel:
In het Boven-Krijt (80 tot 65 miljoen jaar geleden) was heel Zuid-Limburg overstroomd door een Krijtzee. In deze tropische zee leefden veel planten en dieren die nu uitgestorven zijn. De hier ontsloten Maastrichtse Kalksteen is bijna geheel opgebouwd uit skeletten van kleine planten en dieren die het plankton vormden. Het plankton diende als voedsel voor een groot aantal diersoorten waaronder schelpdieren, kreeften, sponsen, koralen en vele soorten vissen. Ook reuzenschildpadden en de meer dan 10 meter lange Mosasaurus leefden in deze zee.
In de tekening is ook te zien dat aan de onderzijde en bovenzijde erosiemateriaal staat aangegeven.
De groevewand
In de onderstaande afbeelding is goed te zien dat boven de helling met erosiemateriaal harde kalkbanken zichtbaar zijn. Daarboven zijn eventuele harde banken moeilijk of niet herkenbaar.
Harde kalkbalken onderin de groeve
Detail van de groevewand.
Detail van de groevewand
Hier een gerestaureerde dubbele kalkoven. Voor het gebruik daarvan zie de hierboven geciteerde tekst van het informatiepaneel.
Gerestaureerde kalkovens
Bronnen:
Afbeeldingen: BOHOteam
Literatuur: Felder, W., 2003. Bodemschatten van Zuid-Limburg. Uitgave: VVV Zuid-Limburg, Natuurhistorisch Museum Maastricht en stichting IKL.
