Oostburg: moernering
23 oktober 2012
Tijdens onze vakantie in Zeeuws Vlaanderen had ik de Geomorfologische Kaart van het gebied bij me. Op die manier kun je attent gemaakt worden op interessante aardkundige fenomenen. (zie bv Aardenburg: dekzandrug op deze site) Nu vielen de mij onbekende codes 3L26 en 3L27 op. Dat bleken welvingen in plaatselijk gemoerde getij-afzettingen te zijn, die bij 3L27 intussen al geegaliseerd zijn. Denkend aan een artikel van Cees Laban van enkele jaren geleden in G&H over moernering, waarbij het moeilijk was om goede illustraties te krijgen, leek me dat een leuk plekje om eens te bekijken.
Klik, klik, klik etc.
Op Google Earth, een zeer dankbare hulpbron bij onze vakanties, waren nog wel wat afwijkingen te zien in de Veerhoekpolder, iets ten westen van Oostburg. Deze afbeeldingen zijn al een paar jaar oud dus we waren wel benieuwd of er nog wat te zien zou zijn. Ruilverkavelaars zijn in Zeeland op vele plaatsen meerdere keren aan de slag geweest. Dat betekent meestal grootscheepse egalisatie, hoewel onderop de foto waarschijnlijk weer relief is toegevoegd op een golfterrein. Bij de fotopunten 1 en 2 op de luchtfoto hadden we beet.
De Veerhoekpolder met fotopunten op Google Earth
Moernering is een activiteit uit de Middeleeuwen waarbij men, door het verbranden van veen, zout probeerde te winnen. Dat veen moest dan natuurlijk wel met zeewater doordrenkt zijn geweest, maar aan de andere kant zal al te veel klei in het veen wel ongewenst zijn geweest. Een dergelijk afgegraven veengebied leverde een pokdalig landschap op met chaotische hoogteverschillen. Dergelijke hoogteverschillen belemmeren het agrarisch gebruik en daarom zijn veel van deze gebieden in de loop der tijd, en zeker bij een ruilverkaveling geegaliseerd.
De volgende vijf afbeeldingen worden vanwege het overzicht gevolgd door een gemonteerd panorama. Op de eerst foto is te zien dat het perceel op de achtergrond een biljartlaken is geworden.
Panorama: foto 1
Het perceel op de voorgrond heeft wel hoogteverschillen. Die zijn op de foto het best zichtbaar bij de perceelsgrens.
Panorama: foto 2
Panorama: foto 3
Panorama: foto 4
Panorama: foto 5
Dit panorama, samengesteld uit de vorige plaatjes, is genomen bij fotopunt 1. Door de lage resolutie bij het panorama zijn de details wat minder goed te zien, maar in combinatie met de voorgaande losse afbeeldingen wordt het pokdalige oppervlak van het middengedeelte ten opzichte van de omringende geegaliseerde percelen duidelijk.
Panorama foto 1 tm 5
Hier nog een panorama dat 50 meter verder op het landweggetje is genomen om het geheel uit een iets andere hoek te kunnen bekijken.
Panorama bij fotopunt 2
Inzoomen levert een wat duidelijker beeld op.
Het was wel een mooi punt om nog iets te kunnen beleven van het oude landschap. Je zou daarbij haast vergeten dat moernering, en het resultaat daarvan, in onze tijd opgevat zou worden als grootschalige aantasting van het oorspronkelijke, natuurlijke landschap.
Detail van voorgaand panorama
Afbeeldingen: BOHOteam
